തെങ്കാശിയിൽ മലമുകളിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന മുരുകൻ ക്ഷേത്രമാണ് തിരുമലൈ ക്ഷേത്രം

തമിഴ്നാട്ടിൽ തിരുനെൽ‌വേലി ജില്ലയിലെ തെങ്കാശി താലൂക്കിൽ പൺപൊഴി എന്ന സ്ഥലത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു മുരുകൻ ക്ഷേത്രമാണ് തിരുമലൈ ക്ഷേത്രം.  ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠയായ മുരുകൻ‍, തിരുമലൈ മുരുകൻ എന്നും തിരുമലൈ കുമാരസ്വാമി എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.  ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ ഒരു ഭാഗത്തു തന്നെയായി 'തിരുമലൈ ഭഗവതി അമ്മന്റെ' നടയും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ഈ ക്ഷേത്രം വിശാഖം നക്ഷ്രത്തിൽ പിറന്നവർക്ക് വിശേഷമായ ഒരു ബക്തി സ്ഥലം ആണ്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിന് ചുറ്റും കുറെ തെങ്ങിൻതോപ്പുകളും ചെറിയ ഗ്രാമങ്ങളുമുണ്ടു്. അതു കൊണ്ട് മലയുടെ മുകളിൽ നിന്നും കാണുന്ന കാഴ്ച വളരെ മനോഹരമാണു്.  625 പടികൾ കയറിവേണം ഈ ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് എത്താൻ.. ഇപ്പോൾ റോഡ്പാതയും മല അടിവാരത്തിൽ നിന്നും ബസ് സർവീസ് ഉം ഉണ്ട്. ഈ ക്ഷേത്രം പണി കഴിപ്പിച്ചത് തിരുവരുചേൽവർ ശിവകാമി അമ്മെയ്യാർ ആണ്.
പുരാതന കാലത്ത്,  തിരുമല കാളി ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജാരിയായിരുന്ന ഭുവൻ ഭട്ടർ എന്ന പുരോഹിതൻ പൂജകൾ പൂർത്തിയാക്കിയ ശേഷം പുളിമരത്തിനടിയിൽ ഉറങ്ങുകയായിരുന്നു. ആ സമയത്ത്, മുരുകൻ സ്വപ്നത്തിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട്, ഇത് തന്റെ മലയാണെന്നും, തന്റെ തിരുമേനി ഇവിടെ കോട്ടത്തിരാട് എന്ന സ്ഥലത്ത് മണ്ണിൽ കുഴിച്ചിട്ടിട്ടുണ്ടെന്നും, ഉറുമ്പുകൾ ഇഴഞ്ഞു നീങ്ങി അതിനെ തിരിച്ചറിയുമെന്നും, ആ തിരുമേനി എടുത്ത് ഈ കുന്നിൽ സ്ഥാപിച്ച് ഒരു ക്ഷേത്രം പണിയണമെന്നും പറഞ്ഞു. ഇത് കേട്ട്, ഭട്ടർ ഉണർന്ന്, അന്ന് ആ പ്രദേശം ഭരിച്ചിരുന്ന പന്തള രാജാവിന്റെ അടുത്തേക്ക് പോയി തന്റെ സ്വപ്നത്തെക്കുറിച്ച് പറഞ്ഞു.
പിറ്റേന്ന്, പന്തള രാജാവിന്റെ സാന്നിധ്യത്തിൽ, കൊട്ടാരം കാവൽക്കാർ, ഉറുമ്പുകൾ ഇഴയുന്ന കുന്ന് തിരിച്ചറിയാൻ, മുരുകൻ സ്വപ്നത്തിൽ പറഞ്ഞ കോട്ടത്തിരാട് എന്ന സ്ഥലം കുഴിച്ചു. അവിടെ അവർ മുരുകന്റെ വിഗ്രഹം കണ്ടെത്തി. പന്തള രാജാവ് ഇത് കൊണ്ടുവന്ന് തിരുമലയിൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ച് ഈ ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചുവെന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. വിഗ്രഹത്തിൽ  സൂക്ഷ്മമായി നോക്കിയാൽ, മൂക്കിൽ ഒരു ചെറിയ വടു കാണാം.  ഇവിടുത്തെ മുരുകന്റെ വിഗ്രഹം കുന്നിനുള്ളിൽ നിന്ന് കുഴിച്ചെടുത്തപ്പോൾ, കോടാലി മൂക്കിൽ ഒരു ചെറിയ വടു അവശേഷിപ്പിച്ചുവെന്നും, ആ വടു മുരുകന് മനോഹരമായി മാറിയെന്നും, അതിനാൽ അദ്ദേഹത്തെ സ്നേഹപൂർവ്വം മൂക്കൻ എന്ന് വിളിച്ചിരുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു